Tegenwoordig nemen we de groepsgesprekken van ons scholingstraject ‘Bewust Creëren’ op zodat de deelnemers deze later nog een keer kunnen terugluisteren. De één waardeert dit zeer en de ander heeft er niets mee.  Allemaal prima.

Toen ik laatst de opname van zo’n traject-dag terugluisterde vond ik daar iets van. Ik vond dat het verhaal wat ik zelf had verteld veel helderder en compacter had gekund. Mmm zo was ik er niet tevreden mee en ik wilde het zo eigenlijk ook niet doorsturen naar de deelnemers.

Irritant dat ik het zo omslachtig verteld had! Beter konden er een aantal zinnen uitgehaald worden. Ik pakte m’n kladblok en ging aan de slag met het precies opschrijven van welk zinnetje of woordje ik waar uit wilde hebben. Ik was daar zo een paar uur mee bezig.

Meestal monteren we dit soort van gesprekken niet, we snijden hooguit de voorkant en achterkant schoon voor een helder begin en duidelijk einde. Maar nu wilde ik er dus allerlei zinnetjes (en woordjes!) uit hebben. Ik probeerde dat er subtiel bij Michael doorheen te krijgen, hij bedient namelijk het audio-montage programma waarmee we werken.

Ik zei achteloos tegen hem dat er nog een paar zinnetjes uit mijn verhaal moesten. In eerste instantie ging hij daar in mee. Maar bij het derde zinnetje ging het fout; het zat veel te strak op de volgende zin en het was een heel gepriegel om het eruit te krijgen en opeens vroeg hij zich af; ‘waarom zijn we hier in godsnaam mee bezig?!’

Het was immers voor intern gebruik, iedereen had het al gehoord, vooruit één deelnemer niet, die was die dag afwezig geweest, maar er zouden er maar een paar dit gaan terugluisteren. Het was het werk niet waard, zo vond Michael.

Ik zag dat rationeel ook wel, maar gevoelsmatig ging het niet. Ik had nog 10 zinnetjes (en woordjes!!) op mijn kladblokje staan en die moesten er allemaal uit, zo vond ik.  Michael lachte me uit.

Daarop werd ik boos en zei fel dat het me helemaal niet kon schelen hoeveel mensen het zouden afluisteren, al was het er maar 1, het moest beter zijn voordat het doorgestuurd kon worden!

Nu was Michael’s interesse pas echt gewekt; ‘hoor je wat je zegt?’, zei hij. Ja ik hoorde het heus wel. En het klonk inderdaad niet goed, dus ik probeerde het direct anders te doen.

Ik zei zo lief mogelijk; ‘Ach gun me die paar zinnetjes nou. Ik weet zelf ook wel dat het belachelijk is, maar zo werkt mijn brein nou eenmaal. Weet je wat? We laten de moeilijke zinnetjes en de woordjes zitten en halen alleen nog een paar makkelijke zinnetjes eruit. Is zo gebeurd!’

Maar Michael zat al op een ander spoor. ‘Dit is jouw perfectionisme’ zei hij.  ‘En daar ga ik niet in mee. Blijf jij is bij wat je voelt in je lichaam, ga dat is waarnemen.’

‘Ja een andere keer misschien’, zei ik, maar nu had ik daar even geen zin in, eerst moesten die zinnetjes eruit.

Dat ging hij dus niet doen. ‘Dan doe ik het zelf wel!’, schreeuwde ik. ‘Ga je gang’, zei Michael. Maar ik wist dat ik het montageprogramma niet goed genoeg kende en dat het dan echt uren zou duren voordat de zinnetjes eruit waren.

Hij had natuurlijk gelijk. Dit ging om mijn perfectionisme. Rationeel gezien was het absurd om zoveel tijd en moeite te willen steken in het goed maken van iets wat bedoeld was als naslagwerk voor intern gebruik.

En toch was dit wat ik wilde!

Oké dan, knarsetandend ging ik voelen wat deze drang naar perfectionisme allemaal in mij teweeg bracht. Als eerste voelde ik een enorme woede opkomen. Ik had zin om Michael in elkaar te slaan, hij stond immers mijn ‘goed genoeg zijn’ in de weg. Oké nu wist ik waar het om ging, om ‘niet goed genoeg zijn’.

‘Mag dat er zijn? Mag je niet goed genoeg zijn?’ Vroeg Michael.

Ik snapte nu waarom ik had geprobeerd om mij in allerlei bochten te wringen om mijn zin te krijgen, want het doorvoelen van ‘niet goed genoeg zijn’ was extreem pijnlijk. Die zinnetjes moesten er echt uit! Dan pas zou ik weer goed genoeg zijn.

Toen flitste er een beeld door mij heen. Iets wat ik ooit ergens gelezen had over een primitieve stam van lang geleden. Het stamhoofd van die stam had een heel gruwelijk overgangsritueel naar volwassenheid voor de jonge jongens van zijn stam. Ze werden door twee vertrouwelingen van het stamhoofd boven een meters diepe put gehouden en het stamhoofd besliste door zijn duim naar beneden of omhoog te doen of de jongen wel of niet losgelaten zou worden.

Het stamhoofd besliste dat op basis waarvan hij dacht dat ze trouw zouden zijn aan hem. Jongens waarbij hij daar aan twijfelde liet hij zonder pardon in de put vallen. En dan was je natuurlijk niet meteen dood, zo had mijn hoofd bedacht. Het moet vast een langzame, afschuwelijke dood zijn geweest. Met gebroken botten, op lijken van anderen.

Dit ritueel flitste dus door mij heen terwijl ik het ‘niet goed genoeg zijn’ aan het doorvoelen was. Ik vertelde het aan Michael en hij zei; ‘zie je dat je beide bent?’

‘Je bent zowel het stamhoofd dat beslist over leven en dood, als het slachtoffer wat in de put wordt gegooid.’

Ik zag dat hij gelijk had. Zo had ik er nog nooit naar gekeken; ik was niet alleen het slachtoffer dat ‘niet goed genoeg was’ en dus in de put gegooid moest worden, maar ook het barbaarse stamhoofd! Ik gooide mezelf in die put! Er was immers niemand anders die van mij verlangde om die zinnetjes uit dat verhaal te halen. Ik deed het mezelf aan!

En nu ik beide kanten zo helder zag, de verwoestende barbaarsheid van mijn perfectionisme en het slachtoffer dat ik daarvan was, werd alles rustiger. Ik was beide, zowel dader als slachtoffer.

We stuurden het groepsgesprek op zonder het verder aan te passen. Dat voelde nog steeds niet heel fijn, maar toch ook niet meer zo verschrikkelijk als hiervoor. Alsof de filter van perfectionisme weggevallen was en ik alles meer in proportie kon zien.

Ben benieuwd wat deze ervaring voor mijn perfectionisme in de toekomst gaat betekenen. 😉

Liefs! Petulia.

Deze blog wordt geschreven door Petulia van Tiggelen. Samen met haar partner Michael Hulst begeleidt zij mensen met aanhoudende (pijn)klachten en zingevingsvraagstukken. Daarnaast begeleiden zij het groepstraject Bewust Creëren dat gericht is op persoonlijke ontwikkeling. Voor meer informatie zie de website The Present.nu