Laatst kwam er iemand voor een sessie bij mij die zei: ‘Het lukt mij niet om de controle los te laten.’

‘Ik voel mij super verantwoordelijk voor mijn werk, maar niet alleen daar, ook voor mijn gezin, familie en vriendinnen. Mijn bazin zegt regelmatig dat ik taken moet overdragen en ook mijn man zegt dat, maar ik ben een perfectionist en hou al die ballen in de lucht en vergeet daarbij mijzelf. Ik heb last van hartkloppingen en hyperventilatie. Misschien zit ik wel in de overgang, al ben ik nog maar 43, zou dat kunnen? Ook loop ik bij een fysiotherapeut en ga ik regelmatig langs bij een masseur, want ik krijg mijn rechterarm nauwelijks nog omhoog en het kleine stukje van mijn auto naar de voordeur strompel ik omdat mijn voeten zo heftig tintelen. Alles wat ik er aan doe helpt maar even.

‘Ik kan niet meer.’

Ik vroeg haar: ‘Wat is het ergste dat jou kan overkomen als je de controle loslaat?’ Ze zei: ‘Tja, dat ik dan misschien wel fouten maak? Ik vroeg haar wat er zo erg was aan fouten maken? Waarop ze zei:

‘Dat mensen dan boos op mij worden.’

Ze had een vreselijke hekel aan conflict. Want als mensen boos op haar zouden worden dan zouden ze haar negeren en als ze haar zouden negeren dan zou ze alleen achterblijven. Dus haar hele systeem keek wel goed uit om die controle los te laten. Ze zou dan immers alleen achterblijven! En ook al zei iedereen om haar heen dat ze echt niet zoveel op haar schouders hoefde te nemen en zag ze dit zelf ook wel in; ze bleef het doen.

Dit is een voorbeeld van hoe sterk een overtuiging je leven kan bepalen.

De overtuiging was: ‘Als ik de controle loslaat, blijf ik alleen achter.’ En ook al vond ze deze overtuiging op verstandelijk niveau belachelijk, op gevoelsniveau geloofde ze hem wel en dus handelde ze ernaar. Want handelen doen we voor 90% op ons gevoel.

Je kunt dan natuurlijk proberen iets aan de buitenkant te veranderen. Door bijvoorbeeld streng met jezelf af te spreken dat je de volgende keer echt ‘nee’ gaat zeggen als iemand weer iets van je vraagt. Of je kunt zorgen voor ontspanning in de vorm van saunabezoek of een lekkere massage. Helaas helpen deze vormen van ontspanning maar even en jezelf ‘streng toespreken’ helpt zelfs helemaal niet. Je weet zelf namelijk ook heus wel dat je niet goed bezig bent. Als het je vervolgens niet lukt om je aan je eigen afspraken te houden is de kans groot dat je jezelf daarvoor nog meer op de kop gaat geven. Zo beland je in een vicieuze cirkel. Het gaat om de gevoelslaag daaronder waarop je iets anders gelooft. Deze laag is met je verstand niet te bereiken.

Als mental coach begeleid ik je naar je gevoel toe. De ingang hiervoor is altijd het lichaam. Ik vraag je op gevoelsniveau te onderzoeken welke overtuiging jouw stress bezorgt? Daar zitten ook altijd emoties aan vast. Vervolgens vraag ik je te onderzoeken of deze overtuiging ‘waar’ is? Want je hebt hem dan wel aangenomen, maar is die ook ‘waar’? Ik kan je vast verklappen; iedere overtuiging of gedachte die je stress bezorgt is meestal ‘niet waar’. Het tegenovergestelde van die overtuiging is vaak wel waar..

Het inzicht op gevoelsniveau dat je overtuiging niet waar is kan ervoor zorgen dat er een wezenlijke verandering optreed. Een omkering die leidt tot ander gedrag naar buiten toe.

Annemieke was teruggegaan naar haar werk als designer binnen een confectiebedrijf met het inzicht: ‘Als ik de controle niet loslaat blijf ik alleen achter’, want een burn-out lag op de loer. En ze vroeg zich af:

‘Wat is eigenlijk het ergste dat mij kan overkomen?’

‘Dat mijn werk niet af is. Punt.’ Vervolgens benoemde ze op de eerstvolgende vergadering met haar bazin dat ze bang was dat zij kwaad op haar zou worden als het werk niet af was. Haar bazin was totaal verrast en zei: ‘maar ik ben toch nog nooit kwaad op jou geworden?! En klanten ook niet!’ Annemieke zei: ‘maar ik dacht dus dat dat kwam omdat ik altijd alles af heb.’ Haar bazin benadrukte nogmaals dat ze al veel langer vond dat Annemieke teveel werk op haar schouders nam en dat ze juist heel blij met haar was.

In de dagen erna gebeurde er iets vervelends: voor de kerst moesten klanten beschikken over de modellen en stofsamples voor de nieuwe collectie. Annemieke is hiervoor eindverantwoordelijk en had er keihard aan gewerkt om dit voor elkaar te krijgen. Het was een race tegen de klok geweest maar het was gelukt! Helaas maakte de jongen die de samples moest afleveren een fout en kwamen ze daardoor alsnog te laat aan… Sommige klanten waren boos… Annemieke zei daarover: ‘mij deed het eigenlijk niet zoveel. Ik besefte dat ik hier werkelijk niets aan kon doen.’

Haar grootste angst kwam uit, mensen waren boos op haar, en er gebeurde niet zoveel!

Haar bazin daarentegen was des duivels. Niet op Annemieke maar op de klanten! ‘Ze moesten eens weten hoe hard hieraan gewerkt is!’ zo foeterde ze en nog veel meer…

Annemieke is niet meer bang om tekort te schieten: ‘ik kan nu voelen dat ik niet meer kan doen dan mijn best. Nu geloof ik dat ook. Ik gun mijzelf nu ook de rust om even niet met mijn werk bezig te zijn. Zo heb ik voor de kerst alle mails over de volgende collectie keurig uitgedraaid en op een stapel op mijn bureau gelegd. Tegen mijn collega’s heb ik gezegd; mocht één van jullie deze willen beantwoorden, heel graag. Ik ben op vakantie tot na Oud en Nieuw. Zoiets zou ik vroeger nooit gevraagd hebben! Ik heb nu wel de neiging om mijn mail te checken maar ik heb het nog niet gedaan. En lachend zei ze: ‘Het wordt nog wel wat met mij.’

Hartkloppingen en hyperventilatie waren verdwenen. Van haar arm had ze geen last meer en ook de tintelingen in haar voeten was ze kwijt.